Çocuklarda el ayak ve ağız hastalığı

El ayak ağız hastalığının komplikasyonları var mıdır?

Hastalık kendi kendini sınırlayan ve gerileyen bir hastalıktır. Ağız ve boğazdaki yaralar, beslenme güçlüğü yaratıp sıvı kaybına neden olabilir. Hastalığın tekrarlama olasılığı vardır. Enterovirus 71 ile oluşan EAAH’de menenjit, ensefalit ve myokardit gibi hayatı tehdit eden komplikasyonların nadir olsa da görülme ihtimali vardır.

El ayak ağız hastalığının tanısı nasıl konulur?

Bu hastalıkta başlangıçta sadece ateş ortaya çıkar. İlk 1-2 günde muayene bulgusu olmayabilir. Daha sonra ağız içinde yaralar ve diğer bulgular ortaya çıkar. Hastalığın tanısı fizik muayene bulguları ile konulur. Laboratuvar testleri tanıda çok yardımcı değildir. İleri merkezlerde hücre kültürleri, PCR ve serolojik yöntemlerle virüs izolasyonu yapılabilir. Fakat çok gerekli olmayan ve pahalı yöntemlerdir.

Semptomlar:

• Ateş
• Baş ağrısı
• Kusma
• Halsizlik
• Kırıklık
• Kulak ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Ağız burun veya yüzde ağrılı lezyonlar, ülserler, vezikül veya püstüller
• Vücut döküntüleri; avuç içi, ayak tabanı, ağız içi ve bazen dudaklarda görülen daha sonra deri ülseri ve püstülleredönüşebilen kızarıklıklar. Döküntü çocuklar için nadiren kaşıntılıdır ancak yetişkinler için son derece kaşıntılı olabilir.^[3]
• Yaralar veya kabarcıklar küçük çocukların ve bebeklerin kalçalarında da mevcut olabilir.
• İştah kaybı.
• İshal

El ayak ağız hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur. Genellikle kendini sınırlar. Myokardit ve menejit gibi komplikasyonlar gelişirse Immunglobulin tedavisi verilebilir.

Tedavi, hastanın semptomlarına yönelik olarak yapılır. Ateşi kontrol altına almak için antipiretikler (parasetomol, ibuprofen) kullanılabilir. Diğer viral hastalıklarda olduğu gibi bu hastalıkta da aspirin kullanılmaz. Ağız içindeki yaralar çok ağrılıdır, bunun için lokal analjezik jeller kullanılabilir. Bu lezyonlar ağrılı olduğundan hastanın sıvı ve soğuk besinler alması şikayetleri azaltır. Sıcak ve katı besin alımından kaçınılmalıdır. Baharatlı ve tuzlu yiyecekler ağrıyı artırabilir. Beslenme güçlüğü sonucunda sıvı kaybı fazla olan çocuklara intravenöz (damaryolu ile) sıvı desteği yapılabilir. Vücudun diğer kısımlarında çıkan döküntüler hafif ağrılıdır, bazen kaşıntı olabilir; antihistaminikler kullanılabilir, bu döküntüler sonrası iz bırakmaz.

El ayak ağız hastalığı nasıl önlenebilir, neler yapılabilir? Hastalığın aşısı yoktur. Farklı virüs tipleri ile meydana gelebildiği için tam bir bağışıklık bırakmaz. Hastalığın yayılımının önlenmesinde en önemli faktör el yıkamadır. En sık bulaş yolu el ile olan temasladır. Özellikle toplu yaşam alanlarında çocukların bakımı ile ilgilenen kişilerin sık sık ellerini yıkaması önemlidir.  Ortak kullanım alanların dezenfeksiyonu, ayrıca ortak kullanılan oyuncakların ve malzemelerin temizliği önemlidir. Hastalığı taşıdığı tespit edilen çocukların izolasyonu hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Birçok enfeksiyon hastalıklarından korunmada olduğu gibi bu hastalıkta da el yıkama alışkanlığı ve hijyene dikkat edilmesi önemlidir.